ژئوسایت پشته سیاه (سرزمین سیاه) و دهانههای آتشفشانی منطقه‌ای در ۲۰ کیلومتری جنوب شرقی روستای پیکوه و در شمالی‌ترین بخش پناهگاه حیات وحش نایبندان است که از سنگ‌های سیاه رنگ بازالت پوشیده شده و به همین دلیل به پشته سیاه شهرت دارد. سنگ‌های بازالتی درسطحی حدود 350 کیلومتر مربع پراکنده شده و چشم‌انداز کم‌نظیری را مانند سطح کرات منظومه شمسی پدید آورده‌‌اند.
سنگ بازالت یک سنگ سخت، سیاه و دانه‌ریز آتشفشانی است که بعد از گرانیت فراوان‌ترین نوع سنگ آذرین روی کره زمین است.
این سنگ‌های آتشفشانی حاصل آخرین فعالیت‌‌های آتششفشانی ایران در حدود 2.5 میلیون سال پیش (کواترنری) هستند که بر اثر فعالیت گسل نایبند و شاخه‌‌های فرعی آن که موجب بازشدگی و شکستگی‌‌هایی عمیق در پوسته زمین شده، به سطح راه پیدا کرده‌اند.
بازالت‌ها نسبت به اطراف به صورت تپه‌هایی نسبتا مرتفع هستند و به طور عمده به صورت روانه‌های بازالتی و با ضخامت کم به شکل ناپیوسته روی سنگ‌های زیرین قرار گرفته‌اند. از نظر ظاهری این بازالت‌ها حالت بلوکی و قطعه قطعه دارند و بیشتر سیاه رنگ، بسیار سخت، متراکم و مستحکم هستند.. در این ژئوسایت و در میان گستره این سنگ‌های بازالتی، 3 دهانه آتشقشانی نیز وجود دارد که قطر آنها از 600 تا 850 متر متغیر است.
قرارگیری پشته سیاه در داخل بزرگترین پناهگاه حیات وحش کشور، وجود کفه‌های رسی، تپه‌های بزرگ ماسه‌ای و کوه نایبند به عنوان بلندترین کوه ژئوپارک در کنار این ژئوسایت، بر جاذبه آن افزوده است. همچنین ژئوسایت پشته سیاه در فهرست آثار طبیعی ملی ایران به شماره ۴۰۶ ثبت شده است.
– منابع علمی مورد استفاده در مدیریت ژئوپارک طبس موجود است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع بلامانع میباشد.
