ثبت جهانی کاروانسراهای طبس
ثبت جهانی سه کاروانسرای طبس در فهرست سایت‌های میراث جهانی یونسکو
به گزارش روابط عمومی ژئوپارک جهانی طبس، دکتر وصال یحیی شیبانی مدیر ژئوپارک جهانی طبس با تبریک به مردم طبس و ایران، از ثبت جهانی کاروانسراهای طبس خبر داد.
دکتر شیبانی با تبریک فرا رسیدن ماه ربیع‌الاول، ماه شادی مسلمانان، این ثبت جهانی را به تمامی مردم ایران، به ویژه مردم شهرستان طبس تبریک و تهنیت گفت و از تمامی افرادی که برای ثبت جهانی کاروانسراها تلاش کرده‌اند قدردانی نمود. وی افزود: با حفظ و مرمت این کاروانسراها، نه تنها یک تاریخ را از فراموشی نجات می‌دهیم بلکه فرصتی فراهم خواهد شد تا جهان با فرهنگ و تاریخ شگفت‌انگیز این منطقه بیشتر آشنا شود و باعث افتخار و سرافرازی ایران عزیز خواهد بود.
دکتر شیبانی گفت: در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو که روز یکشنبه ۲۶ شهریورماه ۱۴۰۲، در ریاض عربستان برگزار شد، پرونده «۵۴ کاروانسرای تاریخی ایران» تأیید و به ثبت رسید که از این میان، 3 کاروانسرای خان، ده محمد و چهل پایه در شهرستان طبس و محدوده ژئوپارک جهانی طبس قرار دارد.
در توضیح ویژگی های این کاروانسراها در پرونده آن چنین آمده است: «کاروانسراها یکی از مهمترین اَشکال معماری ایرانی هستند که باعث توسعه مسیرها و نیازهای مرتبط با خواسته‌ها و مقتضیات سفر شده است. این کاروانسراها با مقایسه نقشه ۲۰۰ کاروانسرا انتخاب شده‌اند و هیچ یک از آنها نقشه تکراری ندارند. بنابراین مشهود است که کاروانسراها نتیجه و محصول خلاقیت و نبوغ معماران ایرانی در طول تاریخ است».
مدیر ژئوپارک جهانی طبس با اشاره به اینکه دو کاروانسرای خان و ده محمد در محدوده ژئوپارک قرار دارد گفت: کاروانسرای خان در فاصله 112 کیلومتر غرب طبس (جاده قدیم طبس ـ یزد)، کاروانسرای ده محمد در فاصله 65 کیلومتر شمال طبس (جاده طبس ـ بشرویه) و کاروانسرای چهل پایه در فاصله ٣١٠ کیلومتر جنوب طبس (جاده طبس ـ کرمان) قرار دارد.
وی افزود: شهرستان طبس حدود ٢٠ کاروانسرا دارد. این کاروانسراها یکی از برجسته‌ترین هویت‌های فرهنگی این منطقه به حساب می‌آید که تاریخ سیر و سفر و زندگی مردمان گذشته این سرزمین را در نقاط مختلف آن به نمایش گذاشته‌اند. بافت و معماری منحصر بفرد هر کدام از این کاروانسراها به همراه دیگر جاذبه‌های زمین شناختی و طبیعی پیرامون‌شان ارزش حفاظت و گردشگری آن را چندین برابر می‌نماید.
دکتر شیبانی اضافه نمود: به منظور حفاظت و نگهداری بهتر از آثار ارزشمند شهرستان طبس، ژئوپارک جهانی طبس از سال ١٣٩۵ با پشتیانی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان خراسان جنوبی، ثبت آثار طبیعی، زمین شناسی و تاریخی در فهرست آثار ملی و میراث جهانی را انجام داده است. امیدواریم در آینده ای نزدیک و با تلاش و پیگیری این مدیریت ژئوسایت سد کهن کریت به عنوان یکی از مهمترین سازه‌های مهندسی و منحصر به فرد جهان، در فهرست میراث جهانی یونسکو نیز به ثبت برسانیم.
