خانه‌های گبر، در دیواره‌های پرشیب ژئوسایت کال جنی و ژئوسایت کال سردر و در رسوبات آبرفتی عهد حاضر (کواترنری) حفر شده‌اند. پیشینیان در محل پیچ رودخانه کال جنی و کال سردر که شرایط دیده‌بانی خوبی داشته است و در میان رسوبات نرم‌فَرسا به حفر این دالان‌ها و تالارها پرداخته‌اند. این جانمایی نشان دهنده دانش زمین‌‌شناسی مهندسی پیشینیان در حفر خانه های گبر است . دهانه حفره مانند این خانه‌ها، حداقل در ارتفاع 2 متری از سطح زمین قرار دارند و پس از وارد شدن می‌توان با کمک یک چاه به ارتفاع 7 تا 8 متر به داخل تالارها، دالان‌ها و اتاق‌ها راه پیدا کرد. حالت قوسی شکل معماری راهروها و سقف خانه‌های گبر به معماری دوره ساسانی نزدیک است، اما با توجه به اینکه زرتشتیان را در آغاز دوره اسلامی گبر خطاب می کردند، برخی ساخت و کاربری این خانه‌ها را به زرتشتیان در سال‌های ابتدایی دوران اسلامی نسبت داده‌اند.
هچنین با توجه به پراکندگی و تنوع بیشتر خانه‌های گبر در کال سردر نسبت به کال جنی، حاکی از وجود شرایط بهتر برای زندگی، در این دره را نشان می‌دهد و از طرفی این خانه‌ها عمدتاً در محلی از دره ساخته شده‌اند که فضای دید آنها وسعت بیشتری را دربرمی‌گیرد.
– منابع علمی مورد استفاده در مدیریت ژئوپارک طبس موجود است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع بلامانع میباشد.
