ژئوسایت کال سردر در فاصله 27 کیلومتری شرق شهر طبس واقع شده است. درههای فرسایشی بر اثر فرسایش ناشی از عملکرد جریانهای آب، مانند رودها و سیلابها ایجاد میشوند. جریان آب به مرور زمان، سنگها را فرسایش داده و در بستر آنها درهای ایجاد میکند که به مرور عمیقتر میشود. کال سردر نیز درهای فرسایشی است که از بخشهای میانی رشته کوه شتری آغاز و با طول ۲۷ کیلومتر تا دشت طبس ادامه دارد. سنگهای این دره متعلق به اواخر دوران اول زمینشناسی (۳۸۰ تا ۲۱۵ میلیون سال پیش) و دوران دوم زمینشناسی (۱۷۵ تا ۱۴۵ میلیون سال پیش) هستند. جوانترین سنگها و رسوبات این دره نیز متعلق به اواخر دوران سوم زمینشناسی (دوره کواترنر و حدود ۲.۵ میلیون سال پیش) هستند که عمدتاً در دشت طبس گسترش دارند.
ارتفاع دیوارههای دره سردر در بخشهای مختلف از ۴۵ متر در رسوبات آبرفتی تا بیش از ۳۰۰ متر در مناطق کوهستانی متغیر است. جریان آب این دره از چشمههای متعددی که در طول دره قرار دارند تأمین شده و سرمنشأ اصلی حیات شهر طبس محسوب میشوند. بخش گستردهای از این ژئوسایت در منطقه نمونه گردشگری خرو واقع شده و سنگنگارهها، قلعه غُلات، چشمههای آبگرم و سرد، چین خوردگیها، پیچان رود، ناپیوستگی زاویهدار و چشماندازهای طبیعی دره سردر بخش مهمی از جاذبههای آن به شمار میروند. همچنین ژئوسایتهای طاق شاه عباسی و خانههای باستانی گبر به عنوان نمونههایی شگفتانگیز از به کارگیری دانش زمینشناسی توسط پیشینیان در جانمایی سازهها و ژئوسایت چشمه آب گرم مرتضی علی داخل این دره قرار دارند.
– منابع علمی مورد استفاده در مدیریت ژئوپارک طبس موجود است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع بلامانع میباشد.