آستان مبارک حضرت حسین بن موسی الکاظم علیه السلام یکی از مهمترین مراکز فرهنگی ـ تاریخی ژئوپارک طبس است. بر اساس برخی اسناد تاریخی، بنای اولیه این مجموعه متعلق به قرن پنجم هجری است و ایشان از آخرین فرزندان امام هفتم شیعیان و برادر حضرت امام رضا علیه السلام می باشند و بنای آن در سال ۱۳۱۸ با شماره ۳۳۷ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است. تاریخ ولادتِ این امامزاده لازم التعظیم بر اساس رونوشت نامه منسوب به امام رضا علیه السلام، اواخر قرن دوم یعنی حدود سال ۱۷۸ ه.ق بوده است. نامه یادشده، متنی است که امام رضا (ع) آن را در شأن برادرشان به حاکم طبس (عامر بن زروامهر) نوشته‌اند تا او را از ورود آن حضرت آگاه سازند و مراقب باشد تا آسیبی به ایشان نرسد و از او محافظت نماید.
بنای اصلی حرم مطهر در اثر زلزله 25 شهریورماه ۱۳۵۷ طبس به‌طور کلی ویران شد و پس از آن، مجدداً توسط آستان قدس رضوی مورد بازسازی قرار گرفت. معماری زیبا و باشکوه گنبد فیروزه‌ای و گلدسته‌های آن از فواصل دور، توجه هر بیننده‌ای را به خود جلب می‌کند و از گذشته تا به امروز مورد استقبال و توجه ویژه مسلمانان و حتی دیگر مذاهب بوده است. فضای سبز وسیع و بسیار زیبای آن همراه با انواع درختان و گیاهان، به ویژه نخل و نارنج در کنار معماری باشکوه آن، از زیباترین و وسیع‌ترین عمارت، باغ و فضای پیرامونی در بین امامزاده‌های ایران بوده و مأمن برای مسافرانی است که از نقاط مختلف ایران به شرق کشور سفر می‌کنند. شاخص‌ترین عنصر تزئینی در معماری اسلامی این ژئوسایت، کاشیکاری با سبک و معماری مبتنی بر نقوش اسلامی و آیات قرآنی است و تنها امامزاده‌ای است که تمامی نام‌های ذکر شده خداوند در دعای جوشن‌کبیر بر فضای حرم آن نقش بسته است. آینه‌کاری ساده، آینه‌کاری به صورت نقاشی، گچ‌‌بری روی آینه، ترکیب گچ و آینه، گلبوته و رسم و مقرنس، 6 نوع آینه‌کاری به کار رفته در آن است و طرح بیشتر آنها به‌صورت هندسی، اسلیمی و خطایی است.
پروفسور مارتینی رئیس شورای عالی ژئوپارک‌های جهانی یونسکو و دبیر کل شبکه جهانی ژئوپارک‌ها، در پایان سال 2017 ضمن بازدید از این ژئوسایت، از آن به عنوان قلب ژئوپارک طبس یاد نمود.
– منابع علمی مورد استفاده در مدیریت ژئوپارک طبس موجود است.
استفاده از این مطلب با ذکر منبع بلامانع میباشد.
